CON CHÓ CÓ PHẬT TÁNH KHÔNG
Triệu
Châu Tùng Thẩm là một vị thiền sư vô cùng thú vị. Người ta tôn xưng sư là “Triệu
Châu Cổ Phật”.
Có
người hỏi sư :
-
Thế nào là Triệu Châu ?
-
Cửa Đông, cửa Tây, cửa Nam, cửa Bắc.
Đó
là trả lời một câu mà hai ý, nghĩa là nếu người hỏi thành Triệu Châu, thành có
bốn cửa, đó là cách trả lời hay nhất. Nếu hỏi về thiền sư Triệu Châu, sư đáp cửa
Đông, cửa Tây, cửa Nam, cửa Bắc nghĩa là đạo phong của sư hoạt bát và thông
suốt, đã có cửa Đông, cửa Tây, cửa Nam, cửa Bắc mỗi cửa đều có thể tiến
vào.
Có
vị học tăng hỏi :
-
Con chó có Phật tánh không ?
Sư
không cần suy nghĩ đáp :
-
Không.
Học
tăng nghe xong bất mãn, nói :
-
Trên từ chư Phật, dưới đến loài côn trùng đều có Phật tánh, vì sao con chó không
có Phật tánh ?
Sư
giải thích :
-
Vì nghiệp thức che đậy.
Lại
có học tăng hỏi :
-
Con chó có Phật tánh không ?
Sư
đáp :
-
Có.
Học
tăng không bằng lòng cách trả lời như thế, cho nên phản đối :
-
Đã có Phật tánh, tại sao chui vào đãy da hôi thúi ?
Sư
giải thích :
-
Vì biết mà cố phạm.
Lời
bình :
Đây
là một công án nổi tiếng. Hai học tăng hỏi cùng một vấn đề mà thiền sư Triệu
Châu trả lời hai lối khác nhau, có khi nói không, có khi nói có. Thực ra, có và
không chỉ là một nghĩa, một mà là hai, hai mà là một, dù sao cũng không thể đem
có, không mà tách rời ra, không thể đem có, không phân làm hai thứ mà giải
thích. Bát-nhã Tâm kinh nói : “Vì không có sở đắc, nên Bồ-tát …”. Đó là nghĩa
này.
Có
và không, không thể dùng ý thức mà hiểu được, như người câm nằm mộng, chỉ tự
mình biết chứ không thể nói với ai được. Như nuốt hòn sắt nóng, nhả ra không
được, nuốt vào không trôi, sạch hết tình phàm mới chuyển thân
được.
Người
đời đối với hai chữ có, không đều dùng hai cách phân biệt để giải thích, cho
rằng có, không là đối đãi nhau, phải quấy chẳng đồng, phân chia thiện ác, đó là
không biết được con đường về nhà, chưa nhận ra cội gốc bản lai diện mục của
mình.
Con
chó có Phật tánh không ? Phật tánh không thể dùng có không để nói. Thiền sư
Triệu Châu bất đắc dĩ nói có nói không, chẳng hay chúng ta có nhận ra nghĩa
trung đạo có, không chăng ?
(Sưu
tầm trên mạng)
About the Author
0 nhận xét