LỢN MẸ GIẾT CON
Họ
Tử Xa có con lợn nái sắc đen tuyền đẻ một lứa ba con, hai con đen tuyền, một con
loang lổ. Lợn nái nuôi hai con lợn con giống mình rất chăm chỉ cẩn thận, hơi một
tí cũng lo sợ. Còn con lợn loang lổ khác mình thì ghét bỏ, sau cắn chết xé cả
gan ruột nát nhừ mới thôi.
Tử
Hoa Tử nói: "Gớm thay tâm thuật hay chuyển di. Mắt đã mờ về kẻ giống mình hay
khác mình, thì bụng sanh ngay ra có kẻ yêu, kẻ ghét. Ðã ghét, đến con ruột đẻ ra
mà cũng hại cả con mà không hối huống chi
người khác máu với mình. Người đời lúc bình cư, thì âu yếm thân thiết, thề ước
cùng nhau tưởng keo sơn cũng không bằng. Khi lâm đến thế lợi, chỉ chênh nhau
bằng sợi tơ sợi tóc, thì mặt đã đổi sắc, cơn giận nổi lên và tìm cách tàn hại
nhau ngay lập tức. Gớm thay! Tâm thuật chuyển di, tưởng chẳng khác gì con lợn
nái.
(Tử
Hoa Tử)
LỜI
BÀN:
Thói
thường, đồng chủng đồng tông, hay đồng tình, đồng chí thì ưa nhau, mến nhau, còn
ngoại giả, thì đem bụng ngờ vực, ghen ghét, coi người ta như cừu địch cả, thực
là hẹp hòi đáng tiếc. Người quân tử không bao giờ lấy cái hình sắc khác nhau mà
thành bụng yêu hay sinh bụng ghét, lại nhất là, không lấy cái tư tưởng thế lợi
trái nhau là lúc hợp, lúc ly, lúc thân, lúc sơ, lúc thề ước, lúc tàn hại nhau
bao giờ. Người ta tuy không cùng nòi giống, cùng tư tưởng, cùng chí hướng với
mình, nhưng người ta là hạng quang minh chính đại, mình cũng nên có lòng thân
yêu, có lượng cao cả để đối với người ta thì mới đáng gọi là yêu đồng bào và
trọng nhơn đạo. Nếu không thì tâm thuật lợn nái mất rồi!
CHÚ
THÍCH:
Tử
Xa: quan Ðại phu nước Tần.
Tâm thuật: cách nghĩ trong tâm não làm thế này thế kia.
Chuyển di: Thay đổi.
Thế lợi: quyền thế, tài lợi.
Tâm thuật: cách nghĩ trong tâm não làm thế này thế kia.
Chuyển di: Thay đổi.
Thế lợi: quyền thế, tài lợi.
(trích
trong Cổ Học Tinh Hoa)
About the Author
0 nhận xét